องค์ประกอบของการแสดงโขน

อหนึ่ง  องค์ประกอบที่สำคัญยิ่งอย่างหนึ่งในการแสดงโขนคือ  วงดนตรีปี่พาทย์  ซึ่งต้องทำเพลงหน้าพาทย์  ด้วยเพลงทางขนบการบรรเลง  เช่น  ตรวจพลฝ่ายยักษ์ทำการบรรเลงเพลงกราวใน  ตรวจพลฝ่ายลิงทำการบรรเลงเพลงกราวนอก  ฯลฯ  ผู้แสดงต้อง  รำ  เต้น  ไปตามจังหวะและท่วงทำนองเพลงดนตรีปี่พาทย์  ผู้ชมที่จะเข้าถึงสุนทรียภาพของโขนได้อย่างลึกซึ้ง  จึงควรต้องมีความเข้าใจเพลงหน้าพาทย์ด้วยว่า  เพลงใดใช้เมื่อไรใช้กับใคร

  

รูปที่ 9.  วงปี่พาทย์เครื่องคู่วงใหญ่

ที่มา.http://staffzone.amnuaysilpa.ac.th/5pinprss.htm

             เพลงกราวใน

ใช้ตอนตรวจพลฝ่ายยักษ์หรือพลทหารฝ่ายทศกัณฐ์

      เพลงกราวนอก
ใช้สำหรับตรวจพลฝ่ายลิงหรือพลทหารฝ่ายพระราม

  เพลงขึ้นพระวอ
ใช้ในขณะที่นางเบญกายกำลังขึ้นพระวอไปที่อุทยานท้ายกรุงลงกา  เพื่อไปพบนางสีดา

เพลงขบวนทัพพระอินทร์

ใช้ประกอบการแสดงโขนชุดพรหมาศรอบวงปี่พาทย์  ใช้ในขณะที่ขบวนทัพพระอินทร์ที่เป็นอิทรชิตแปลงกายมา  ซึ่งบทร้องบรรยายถึงความงดงามถึงขบวนทัพ